Şarap Üzümlerinin Yetiştiği Bölgeler

Türkiye, dünyada bağ arazisi yönünden 4’üncü, yaş üzüm üretimi yönünden İtalya, Fransa, ABD ve İspanya’nın ardından yıllık 3 milyon 700 bin tonla 5’inci sırada.

Türkiye’deki başlıca bağ alanları Ege’de Denizli, Manisa ve İzmir, Trakya’da Tekirdağ, Edirne ve Çanakkale, Orta Anadolu’da Nevşehir, Güneydoğu’da Diyarbakır, Doğu Anadolu’da Elazığ ve bunları Bozcaada, Bursa, Ankara, Malatya, Antalya, Konya, Adapazarı ve Tokat takip ediyor.

Türkiye yerkürenin bağcılık için en elverişli iklim kuşağında. Bunun en somut kanıtı, Anadolu’daki bağcılık kültürünün MÖ 3500’lere dayanması. Yüzyıllardır Karadeniz sahilleri ve Doğu Anadolu’nun kuzey bölümleri hariç birçok yörede üzüm yetişiyor.

Türkiye’de üretilen yaş üzümün yalnız yüzde 2’si şarap üretiminde değerlendiriliyor. Fransa’da üretilen üzümün yüzde 97’si, İspanya’da yüzde 90’ı, İtalya’da yüzde 92’si şarap haline getiriliyor. Çünkü örneğin Fransa’da şarap tüketimi kişi başına yılda 50-60 litreyken Türkiye’de 0.78 litre.

YOK OLMAYA YÜZ TUTAN TÜRLER KURTARILDI

Türkiye’de çok eskiden 1000 civarında üzüm çeşidinin yetiştirildiği ileri sürülüyor. Ancak, bunların bir kısmının farklı adlar taşımasına rağmen aynı üzüm olduğu tahmin ediliyor. Ülke, doğanın tahribatı, köyden kente göç ve ürünün değerlenmesinde yaşanan güçlükler nedeniyle özellikle 1960-1990 arasında bağcılıkta hızlı bir gerileme yaşadı. Bağlar terk edildi, bölgede yetişen nadide üzümler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Kalecik Karası, Narince, Öküzgözü, Boğazkere gibi değerli üzüm türleri, şarabın yeniden gözde olmasıyla son anda kurtuldu. Şu anda Türkiye’de şaraplık üzüm çeşitleri 20’yi buluyor. 1990’ların başında, özellikle Fransa’dan getirilen bazı üzüm türleri de çeşitli bölgelere ekilerek çeşit artırıldı.

TRAKYA VE MARMARA 12 ayrı markanın şarap fabrikası var, Tekirdağ ili çevresi Türkiye’nin en önemli bağ ve şarap üretim bölgelerinden biridir. Tekirdağ merkeziyle Şarköy arasındaki sahil, Gelibolu ve Saros Körfezi bölgelerindeki Uçmakdere, Mürefte ve Çınarlı’daki bağlar, üzüm üretiminde büyük önem taşıyor. Örneğin Şarköy ilçesinin 27 köyünün 22’sinde bağcılık ve şarapçılık yapılıyor. Bu bölgede önde gelen şarap üreticilerinin fabrikaları var:

EGE BÖLGESİ Fransa’dan getirilen aşılar burada tuttu, burada bağlar Denizli, İzmir, Isparta, Manisa, Muğla, Burdur, Aydın illerinde bulunuyor.

İÇ ANADOLU BÖLGESİ
Sadece Nevşehir’de 23 bin hektar bağ var, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde Kalecik Karası ve Porto şarabı üretiliyor. Eskişehir, Konya, Yozgat, Ürgüp, Nevşehir, Sivas ve Çankarı illeri ve civarlarında ise çok sayıda bağlar var. Sadece Nevşehir ve ilçelerinde 23 bin hektarın üzerinde ekili alan var. Yağışların az olmasından dolayı da Ürgüp Göreme, Avanos ve Gülşehir bağcılığa çok uygun.

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
İki tür yetişiyor ama ikisi de çok kuvvetli, öküzgözü ve boğazkere dir.

AKDENİZ BÖLGESİ
Yabancı türler burada denenmeye başladı, Elmalı da kurulan bağlar Acıkara gibi yok olmalıktan kurtarılan bir üzümden çok güzel şarap imal edilmekte. Bölgede, özellikle Antalya’da son yıllarda Şiraz, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Cabernet ve Öküzgüzü ve Boğazkere yetiştirilmeye başlandı.